100 – lecie Odzyskania Niepodległości w Janowie Lubelskim.
Zakończenie przygotowań do rajdów Koła Terenowego PTTK „Ziemia Janowska” do Godziszowa i do „Dolinki śmierci”.
Historia to skarbnica, która w swym kształcie przypomina ciekawą książkę lub stronę internetową. Po przeczytaniu jednej strony zaglądamy na kolejną i kolejną ....
Tak było też z przygotowaniami do zaplanowanych rajdów Koła Terenowego PTTK „Ziemia Janowska” do miejsc pamięci po Pułkowniku Belinie – Prażmowskim w Godziszowie i do Cmentarza Wojennego w Białej. Rajdy zaplanowano jeszcze w 2017 r., dla upamiętnienia 100 – lecia Odzyskania Niepodległości. Na środowych spotkaniach w Bibliotece Pedagogicznej po omówieniu jakiegoś tematu pojawiały się kolejne wątki i propozycje kolejnych pogadanek. Sprzyjał temu księgozbiór Biblioteki, dostępność do komputerów z Internetem oraz rzutnika z ekranem. Na zainteresowanie wpływ miały też spotkania z „ciekawymi ludźmi”, ale głównie przyjazna atmosfera wytwarzana przez Szefa tej Placówki Oświaty – Panią Anię.
Omawiano przesłanki i dokonania związane z odzyskaniem państwowości, ale rozmowy skupiały się na przebiegu I oraz II Bitwy Kraśnickiej na obszarze ówczesnego Powiatu Janowskiego i na terenach przyległych. Szczególnie uwzględniano losy naszego lokalnego bohatera – pułkownika Władysława Beliny – Prażmowskiego. Zgodnie ze starą tradycją, w czasie spotkań w okresie Świąt Bożego Narodzenia śpiewano patriotyczne kolędy „aktualizowane” a później pieśni legionowe i żurawiejki.
Ciekawym doświadczeniem była konfrontacja pozyskanej wiedzy z istniejącymi pamiątkami, gdy w lutym 2018 r. grupa członków KT PTTK przeszła Janowskimi śladami miejsc związanych z pułkownikiem Beliną.
Już niedługo grupa rowerowa wyruszy z Janowskiego Rynku. Doliną rzeki Białki i zielonymi wzgórzami Roztocza dojadą do Godziszowa, tak bogatego w historię wydarzeń poprzedzających odzyskanie Niepodległości.
Być może znajdą tam pamiątki po naszym bohaterze. Być może spotkają seniora, który opowie o czasach minionych …..
Dotychczas w przygotowaniu pogadanek i w dyskusji korzystano z publikacji:
1/ życiorys pułkownika Władysława Beliny – Prażmowskiego – opracowanie: strona internetowa Janowa Lubelskiego - 26.05.2010 r.
2/ Księga Honorowa - z okazji nadania imienia pułkownika Władysława Beliny - Prażmowskiego dla Publicznej Szkoły Podstawowej w 1991 r. - Publiczna Szkoła Podstawowa – Oddziały Gimnazjalne, Biblioteka.
3/ życiorys Marszałka Józefa Piłsudskiego – opracowanie: Internet, 14.02.2018 r.
4/ życiorys Romana Dmowskiego – opracowanie: Internet - 07.03.2018 r.
5/ artykuł „Przywracanie pamięci” – o bitwie Rudnickiej w 1914 r. i w 1915 r. Piotr Niemiec, Tygodnik Nadwiślański Nr 10 (1660) - 07.03.2013 r.
6/ opracowanie „Obrazy z I wojny światowej na Ziemi Janowskiej”. August Krasicki (wybór z: August Krasicki, „Dziennik z kampanii rosyjskiej 1914 – 1915” oraz wstęp - Józef Łukasiewicz), Janowskie Korzenie Nr 12 - 03.05.2009 r.
7/ opracowanie „Powiat Janowski w pierwszych latach wielkiej wojny”. Dr Ryszard Maleszyk. Janowskie Korzenie Nr 24 - 03.05.2015 r.
8/ opracowanie „Powiat Janowski – „Życie społeczne w pierwszych latach okupacji austriackiej 1915 – 1916”. Dr Ryszard Maleszyk, Janowskie Korzenie Nr 28 - 03.05.2017 r.
9/ zbiór prac magisterskich „Janów Lubelski 1640 – 2000”, Wydawnictwo Diecezjalne w Sandomierzu - 2000 r.
10/ „Rys historyczny miejscowości Powiatu Janowskiego”, Zenon Baranowski, Wydawnictwo Sztafeta Sp. z o.o. w Stalowej Woli – 2001 r.
11/ „Między Lasami Janowskimi a wzgórzami Roztocza Gorajskiego”, Zenon Łukasz Baranowski, Wydawca ATUT Biuro Promocji Zamość – 2011 r.
12/ „Śpiewnik 1914 – 39, O mój rozmarynie”, Wydawnictwo Muzyczne, Warszawa – 1988 r.
13/ „Pamięć dla pokoju – Cmentarze I Wojny Światowej w Gminie Fajsławice, województwo Lubelskie”, Adam Polski, Towarzystwo Przyjaciół Fajsławic – 1996 r.
14/ opracowania o Bitwie Kraśnickiej w „Głos Ziemi Urzędowskiej” Nr 16/2014 i Nr 19/2014.
15/ artykuł „Otwarcie cmentarza w Kamieniu Kolonii”, w: strona internetowa Nadleśnictwa Kraśnik – 03.10.2017 r.
16/ opracowanie „Przebieg pierwszej wojny światowej 1914 – 1915 na Ziemi Urzędowskiej”, Wit Szymanek, w: Internet - 06.04.2018 r.
17/ opracowanie „Bitwa pod Kraśnikiem”, w: Internet, Wikipedia - 25.10.2017 r.
18/ opracowanie: historia Godziszowa, strona Internet. Godziszowa – 06.04.2018 r.
19/ opracowanie: historia Niedrzwicy Dużej, strona internetowa Niedrzwicy Dużej – 06.04.2018 r.
20/ „Cmentarze wojenne z okresu pierwszej wojny światowej na Lubelszczyźnie”, Ryszard Maleszyk, Annales UMCS Lublin – 1997/1998 r.
21/ „Żydzi Lubelszczyzny 1914 – 1918”, Konrad Zieliński, Lubelskie Towarzystwo Naukowe – 1999 r.
22/ opracowanie: „Działalność społeczno – gospodarcza Władysława Beliny – Prażmowskiego w latach 1917 – 1929 na terenie Powiatu Janowskiego”. Janina Wiater, Janowskie Korzenie Nr 30 - 03.05.2018 r.
Antoni Sydor –Sekretarz KT PTTK ZJ w Janowie Lubelskim
foto: Joanna Sydor, Jarosław Lalik
collage: Antoni Sydor
Janów Lubelski, 29.05.2018 r.